بنام خدا
حقوق بشر به زبان ساده
مفهوم حقوق بشر یکی از بدیهی ترین مفاهیم قابل درک برای هر انسانی می باشد.فطرت پاک بشری به گونه ای شکل گرفته است که به راحتی وبدون مقاومت این مفاهیم را درک می کند. متاسفانه انسانهای در طول تاریخ به خاطر منافع فردی و زود گذر خود تلاش کرده اند این موهبت الهی را مخدوش کرده ونقابی از اگر ها وشرط ها بر روی آن کشیده تا انسان ها از حقوق مسلم خود غافل باشند.از قبل مشخص است که کسی که خود را محق نمی داند هیچ تلاشی برای بدست آوردن آن نمی کند. برای درک اسان حقوق بشر دو کلمه حقوق وبشر را بررسی میکنیم.بشر مورد نظرما بشر وانسانی است جهانی فارغ از هر قید ووصفی است که به صورت ثانویه همراه گشته است. وصف های ایرانی،عراقی،مسلمان،بودایی،سیاه ،سفید،مجرم،قاضی،حاکم ومحکوم جزؤ ذا ت بشر نبوده واین قید وبند ها وویژگی ها باعث نمیگردد که در مقوله ی حقوق بشر کسی بر کسی برتری یا کمتری داشته باشد .رییس یک دولت دارای حقوق انسانی و بشری می باشد که اگر همین رییس دولت به زندان هم بیفتد باز هم صاحب همین حقوق است نه کمتر ونه بیش تر.
حقوق: حقوق را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد دسته اول حقوق موضوعه که شامل حقوق داخلی ،حقوق بین الملل،عمومی،تجارت و... میباشد .این دسته از هنجار های حقوقی محصول مقتضیات و ضرورت های زمان ومکان می باشند .مثلا قتل عمد در زمان ها ومکان های مختلف مجازات متفاوتی داشته است.
دسته دوم حقوق بشر: حقوق بشر حق های ذاتی وغیر قابل سلبی هستند که انسان ها به خاطر انسان بودنشان باید به صورت برابر از آن بهره مند گردند.
این حقوق،حق ادعاهایی هستند بر عهده دولت،یعنی این حقوق جنبه ی امتیاز ندارند که دولت به مردم اعطا کرده باشند وهر وقت خواست باز پس گیرد .
نکته ی بعدی این است که در حقوق سیاسی ومدنی دولت متعهد به نتیجه می باشد .برای اجرای انتخابات آزاد >منع شکنجه،آزادی بیان وغیره دولت نیاز به هزینه های فراوان و یا امکانات خاصی ندارد . وهمین که دخالت یک جانبه نکند ویا کسی را بی دلیل وغیر قانونی دستگیر نکند،حداقل تکلیف خود را انجام داده است . لذا این دسته از تکالیف دولت جنبه سلبی دارد یعنی کارهایی که دولت نباید انجام دهد ،مثل تفتیش عقاید ،شکنجه،سانسور غیر قانونی ،دخالت جانب دارانه در انتخابات و...
اما در حقوق اقتصادی دولت متعهد به وسیله است یعنی دولت باید حداکثر تلاش خود را انجام دهد تا حداقل های معیشت مردم را تامین کند.در این دسته از حقوق بشر نسبیت معنی پیدا میکند مثلا از دولت نپال نمی توان توقع داشت برای مردم خود استانداردهایی همطراز با ایالات متحده بر قرار کند. چون امکانات اقتصادی دو دولت متفاوت است .اما در بحث آزادی های سیاسی مدنی چون هزینه ای ندارد باید حقوق مردم در هر دو کشور رعایت گردد.
جهان شمولی:به معنای فرا فرهنگی میباشد یعنی هر انسانی فارغ از رنگ،ملیت،نژاد،دین وجنسیت صاحب این حقوق است. بدین معنا که نوع بشر فارغ از هر قید وبندی صاحب این حقوق است.مثلا آزادی بیان وعقیده متعلق به همگان است ونمی شود در جامعه فقط عده ای خاص دارای این حق باشند.
ذاتی بودن:به این معنا که این حقوق بنیادین جزؤ ذات انسان است وخداوند این حقوق را در جان وسرشت بشرخلق کرده است.
غیر قابل سلب بودن:به این معنا که هیچ یک از حقوق بنیادین بشر را را نمی توان از او سلب کرد .این حقوق ریشه در قانون گذاری ویا اراده ی حکومت ندارد تا سلب انها توسط قانون گذاری موجه باشد.
ودر نهایت برابری همه ی انسان ها از بهره مندی از این حقوق است .مثلا تساوی جنسیتی ،برابری در انتخابات کردن وشدن و...
مهمترین عناوین حقوق بشر عبارت اند از:
1-حق حیات
2-منع شکنجه، مجازات و رفتار های بی رحمانه وغیر انسانی
3- حق مشارکت سیاسی.
4-ازادی بیان .
5-ازادی مذهب.
6-حق ها وتضمینها ی رویه ای:مثل حق دسترسی به مراجع قضاءی بی طرف ومستقل
7-حق های رفاهی(حقوق اقتصادی)
نویسنده سید جواد مشیر
حقوق بشر به زبان ساده
مفهوم حقوق بشر یکی از بدیهی ترین مفاهیم قابل درک برای هر انسانی می باشد.فطرت پاک بشری به گونه ای شکل گرفته است که به راحتی وبدون مقاومت این مفاهیم را درک می کند. متاسفانه انسانهای در طول تاریخ به خاطر منافع فردی و زود گذر خود تلاش کرده اند این موهبت الهی را مخدوش کرده ونقابی از اگر ها وشرط ها بر روی آن کشیده تا انسان ها از حقوق مسلم خود غافل باشند.از قبل مشخص است که کسی که خود را محق نمی داند هیچ تلاشی برای بدست آوردن آن نمی کند. برای درک اسان حقوق بشر دو کلمه حقوق وبشر را بررسی میکنیم.بشر مورد نظرما بشر وانسانی است جهانی فارغ از هر قید ووصفی است که به صورت ثانویه همراه گشته است. وصف های ایرانی،عراقی،مسلمان،بودایی،سیاه ،سفید،مجرم،قاضی،حاکم ومحکوم جزؤ ذا ت بشر نبوده واین قید وبند ها وویژگی ها باعث نمیگردد که در مقوله ی حقوق بشر کسی بر کسی برتری یا کمتری داشته باشد .رییس یک دولت دارای حقوق انسانی و بشری می باشد که اگر همین رییس دولت به زندان هم بیفتد باز هم صاحب همین حقوق است نه کمتر ونه بیش تر.
حقوق: حقوق را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد دسته اول حقوق موضوعه که شامل حقوق داخلی ،حقوق بین الملل،عمومی،تجارت و... میباشد .این دسته از هنجار های حقوقی محصول مقتضیات و ضرورت های زمان ومکان می باشند .مثلا قتل عمد در زمان ها ومکان های مختلف مجازات متفاوتی داشته است.
دسته دوم حقوق بشر: حقوق بشر حق های ذاتی وغیر قابل سلبی هستند که انسان ها به خاطر انسان بودنشان باید به صورت برابر از آن بهره مند گردند.
این حقوق،حق ادعاهایی هستند بر عهده دولت،یعنی این حقوق جنبه ی امتیاز ندارند که دولت به مردم اعطا کرده باشند وهر وقت خواست باز پس گیرد .
نکته ی بعدی این است که در حقوق سیاسی ومدنی دولت متعهد به نتیجه می باشد .برای اجرای انتخابات آزاد >منع شکنجه،آزادی بیان وغیره دولت نیاز به هزینه های فراوان و یا امکانات خاصی ندارد . وهمین که دخالت یک جانبه نکند ویا کسی را بی دلیل وغیر قانونی دستگیر نکند،حداقل تکلیف خود را انجام داده است . لذا این دسته از تکالیف دولت جنبه سلبی دارد یعنی کارهایی که دولت نباید انجام دهد ،مثل تفتیش عقاید ،شکنجه،سانسور غیر قانونی ،دخالت جانب دارانه در انتخابات و...
اما در حقوق اقتصادی دولت متعهد به وسیله است یعنی دولت باید حداکثر تلاش خود را انجام دهد تا حداقل های معیشت مردم را تامین کند.در این دسته از حقوق بشر نسبیت معنی پیدا میکند مثلا از دولت نپال نمی توان توقع داشت برای مردم خود استانداردهایی همطراز با ایالات متحده بر قرار کند. چون امکانات اقتصادی دو دولت متفاوت است .اما در بحث آزادی های سیاسی مدنی چون هزینه ای ندارد باید حقوق مردم در هر دو کشور رعایت گردد.
جهان شمولی:به معنای فرا فرهنگی میباشد یعنی هر انسانی فارغ از رنگ،ملیت،نژاد،دین وجنسیت صاحب این حقوق است. بدین معنا که نوع بشر فارغ از هر قید وبندی صاحب این حقوق است.مثلا آزادی بیان وعقیده متعلق به همگان است ونمی شود در جامعه فقط عده ای خاص دارای این حق باشند.
ذاتی بودن:به این معنا که این حقوق بنیادین جزؤ ذات انسان است وخداوند این حقوق را در جان وسرشت بشرخلق کرده است.
غیر قابل سلب بودن:به این معنا که هیچ یک از حقوق بنیادین بشر را را نمی توان از او سلب کرد .این حقوق ریشه در قانون گذاری ویا اراده ی حکومت ندارد تا سلب انها توسط قانون گذاری موجه باشد.
ودر نهایت برابری همه ی انسان ها از بهره مندی از این حقوق است .مثلا تساوی جنسیتی ،برابری در انتخابات کردن وشدن و...
مهمترین عناوین حقوق بشر عبارت اند از:
1-حق حیات
2-منع شکنجه، مجازات و رفتار های بی رحمانه وغیر انسانی
3- حق مشارکت سیاسی.
4-ازادی بیان .
5-ازادی مذهب.
6-حق ها وتضمینها ی رویه ای:مثل حق دسترسی به مراجع قضاءی بی طرف ومستقل
7-حق های رفاهی(حقوق اقتصادی)
نویسنده سید جواد مشیر
بسيار عالي بود
ReplyDelete